Bizim Mahalleden Bir Galaksi: Andromeda…

Dünyamızdan gökyüzüne, uzayın derinliklerine doğru bakınca görebileceğimiz şeyler sınırlıdır. Ay, güneş, yıldızlar ve belki Mars’ın göz kırpması… Daha fazlasını sayabileceğimizi sanmıyoruz. Belki… Belki de Andromeda’yı görüyoruzdur. İşte, “Andromeda Galaksisi” bizim mahalleden bir galaksi.

Nasıl mı? Gelin anlatalım…

Mahalle derken gerçekten bir mahalleden bahsediyoruz. Astronomide karşılığı olan bir kavram bu… Andromeda, “Local Group” adı verilen bir galaksi grubundan geliyor. İçerisinde de bizim galaksimiz olan Samanyolu ve Andromeda ile birlikte yaklaşık 54 galaksiden oluşan “Yerel Grup”ismiyle anılan galaksiler grubundan bahsediyoruz.

Andromeda, Yunan mitolojisinde; Aithopia kralı Kepheus ile Kassiopeia’nın kızı, Perseus’un eşidir. Andromeda’nın Türkçedeki karşılığı “zincire vurulmuş kız” anlamına denk düşmektedir. Yani mitoloji yine peşimizde desenize…

Neyse, biz tekrar uzayın derinliklerine dönecek olursak, ‘AndromedaTakımyıldızı’nda bulunan sarmal bir galaksidir ve bir trilyon yıldıza ev sahipliği yapmaktadır. Bizim galaksimiz olan Samanyolu ile arasındaki mesafe yaklaşık olarak 2.5 milyon ışık yılıdır.

Andromeda'nın önemli bir özelliği de dünyadan görülebilen en uzak gök cismi olmasıdır. Yeterince karanlık ve berrak bir gecedeyseniz çıplak gözle görebileceğiniz en uzak cisim Andromeda’dır. Ayrıca Samanyolu’na en yakın büyük galaksidir.

Öte yandan, Andromeda Galaksisi ve Samanyolu Galaksisi, her saniye birbirlerine 112 kilometre yakınlaşıyor.  Bu iki galaksinin yaklaşık 4.5 milyar yıl içinde dev bir eliptik veya merceksi galaksi oluşturacak şekilde çarpışmaları, yani birleşmeleri bekleniyor. Bunun neticesinde neler olacak bilmiyoruz ama rahat bir nefes alabilirsiniz. 4.5 milyar yıl kaç gün eder varın siz hesaplayın…

Andromeda Galaksisi, Samanyolu gibi sarmal bir yapıya sahiptir. Samanyolu, 250 milyar yıldıza sahipken, Andromeda ise yaklaşık 1 trilyon yıldız içeriyor.

Bu arada son yıllarda bilim insanları, Andromeda Galaksisindeki kara delikler, yıldızlar ve diğer cisimler üzerinde detaylı çalışmalar yürütüyorlar.Bakalım bu çalışmalar ne gibi sırları ortaya çıkaracak. Belki de iki galaksinin çarpışması sonucu farklı bir boyuta geçilip yıldızlararası bir geçiş yapabiliriz. Ama bu çok uzun zaman alacak.

Andromeda’yı görmek isteyenlere birkaç tavsiyemiz var. Gerçi şu an bakıyorsunuz. Değil mi? Neyse… Orta kuzey enlemlerinden bütün yıl boyunca her gece en azından belirli zamanlarda Andromeda’yı görebilirsiniz. Ağustos sonu Eylül başında galaksiyi bulunduğunuz yerin güneş batımı ve gece yarısı vaktinin tam ortasında arayabilirsiniz.Eylül sonu Ekim başında ise galaksi gökyüzünün doğusunda alacakaranlıkta parlayacaktır. Gecenin orta vaktinde daha yükselir.

Şayet şehir ışıklarından uzakta, aysız bir gecedeyseniz, gökyüzüne yaz sonu veya sonbahar ve kış akşamlarında bakıyorsanız gökyüzündeki Andromeda’yı rahatlıkla görebilirsiniz. Ve bir püf noktası verelim. Andromeda, dolunay kadar geniş ve puslu bir leke gibi gökyüzünde gözükecektir.

Keyifli seyirler…