Odin: İskandinavya Ondan Sorulur…

İskandinav mitolojisi denilince önce her yeri bir buz kültesi kaplar. Biraz üşürsünüz ancak, mitolojinin sizi içine çeken söylencelerine dalınca o buzlar yavaş yavaş erir ve ısınmaya başlarsınız. İskandinav mitolojisi denildiğinde de akla ilk olarak “Odin” gelir. Bu bir tesadüf değildir. Çünkü İskandinav mitolojisinin ve belki de dünya edebiyatının en girift ve esrarengiz karakterlerinden birisidir kendisi…

Bu yazımızda sizlere İskandinav mitolojisinin en büyük tanrısı ve Aesir tanrılarının hükümdarı olan Odin’den bahsetmek istiyoruz.

Odin, İskandinav mitolojisinde; Aesir tanrılarının yaşadığı Asgar devrenine krallık yapan bir tanrıdır. Odin; bilgelik, şifa, ölüm, kraliyet, darağacı, bilgi, savaş, zafer, büyücülük, şiir, çılgınlık, şamanlık, trans hali, ilham, şairlik, hava, rüzgâr ve runik alfabeyle irtibatlandırılır. Adı “tahrik”, “hiddet” ve “şiir” manasına da gelmektedir. İskandinav panteonundaki diğer birçok yüce varlık gibi karmaşık bir rolü vardır.Savaş ve bilgelik, zafer ve av ondan sorulur. En yüce Cermen tanrısı olarak kabul edilen Odin, eski İngilizce ve eski Saksonca’da, yani Anglosakson mitolojisinde Wōden olarak adlandırılır. İngilizce’deki Wednesday, yani Çarşamba günü “Woden'sDay”, yani “Odin'in Günü”nden gelmektedir. Dolayısıyla İngilizce de dâhil olmak üzere birçok Cermen dilinde Çarşamba günü Odin’in adını taşımaktadır diyebiliriz. Öte yandan, Odin’in adı “Öfke Ustası” olarak tercüme edilebilir. Buna en iyi örnekse 11. yüzyıl tarihçisi Bremenli Adam’dır. Kendisi “Odin”i “Öfkeli” olarak tercüme etmiştir.

Her mitolojik kahramanda olduğu gibi Odin de zıtlıklarla vardır. Örneğin; o, hem kralların hem de haydutların koruyucusudur. Sadece savaşlara hükmetmez. Aynı zamanda şiirlere de tesir eder. Yani biraz romantiktir de diyebiliriz. Yeryüzüne ve gökyüzüne hâkim olan Odin, gerektiğinde kartala da dönüşebilir. Bu onun simgelerinden biridir. Bu arada, Odin’in sadece güneş gibi parlayan tek bir gözü vardır. Diğer gözünü “Bilgelik Kuyusu”ndan içebilmek için feda etmiş ve sonsuz bilgiye kavuşmuştur. Öte yandan; prestij, onur ve asalet arayışında olanlar onun peşindedir ve ona kendini kabul ettirmenin derdindedir. Kendi gözünü sonsuz bilgiye kavuşmak için “Bilgelik Kuyusu”nda bırakan bir kahraman için bu methiyeler az bile…

Odin’in diğer bazı simgelerine göz atacak olursak; hiç hedefini ıskalamayan mızrağı Gungnir, her dokuzuncu gecede yeni sekiz yüzüğü ortaya çıkran yüzüğü Draupnir ve sekiz ayaklı atı Sleipnir, onun en önemli simgeleri arasında yer alır. Bu arada, Odin’in; Huginn (Düşünce) ve Muninn (Hafıza) adında iki kuzgunu da vardır. Bu kuzgunlar ona dünyadan havadisler getirir. Ayrıca yanında Freki ve Geri adında iki kurt Odin’e eşlik eder.

Odin, Nors mitolojisinin Zeus’udur da diyebiliriz.Eşi Frigg’den olan çocukları; Balder, Hod, Bragi ve Hermod, tanrıça Jord’dan olan çocuğu Thor ve dev Grid’den olan çocuğu da Vidar’dır. İşte böylesi güçlü ve birbirinden farklı özellikler barındıran mitolojik kahramanlara babalık yapan Odin, İskandinav mitolojisinin de babasıdır denilebilir.

Odin’in elindeki mızrak dikkatinizi çekmiştir sanıyoruz. Bu mızrak, 9 gün 9 gece asılı kaldığı Nors mitolojisin oluştuğu yerin yaşam ağacı Yggdrasill’de runeleri öğrenmesi sonucu, kurtuluşu ardından kopardığı bir daldan yapılmıştır. Bu onun yaşamla olan ciddi bağlantısını da ortaya çıkarmaktadır.

Son olarak; Odin’in, Avrasya Şamanizm'iyle bağlantılı olduğu da düşünülmektedir. Genel olarak bakılıp incelendiğinde çok belirgin şaman özellikleri barındırdığını görebiliriz. Hatta İsveç’teki tarihsel araştırmaların öncüsü olan Prof. Sven Lagerbring’in,“Odin, dolayısıyla oğlu Thor hatta tüm İsveçliler Türk'tü” şeklinde ilginç bir iddiası da var. Efsaneye göre, Odin; “Tyrkland” yani “Türk Yurdu” olarak tanımlanabilecek yerden “Tirkiar” ve “Asiemaen” yani “Türkler” ve “Asyalılar “olarak ifade edilen iki büyük toplulukla yola çıkıyor. Bu büyük kitlenin lideri olan Odin ve yanındakiler, uzun bir yolculuk sonucunda bugün İsveç olarak bildiğimiz topraklara yerleşiyorlar. Odin’in, Türk Mitolojisinin en önemli figürü olan iki kurtla beraber dolaştığından bahsetmiştik.Bu da belki bir iddia olabilir ancak Odin hakkında çizilmiş olan pek çok görselde, iki karga ve iki kurt ile birlikte resmedilmektedir. Ve bu durum da, İsveç ve Türk mitolojilerindeki en önemli benzerliklerden biri olarak ortaya çıkıyor. Ayrıca benzer kelime örnekleri de bu iddiaları destekler nitelikte. Bizden söylemesi…